لول کردن فرش ( لوله کردن فرش) دستباف و ماشینی یکی از مهم‌ترین مراحل نگهداری فرش هست و عدم رعایت نکات اصولی این بخش، منجر به صدمات بعضاً جبران ناپذیر به فرش‌های شما می‌شود؛ در این مطلب چگونه لول کردن فرش را به شما آموزش می‌دهیم.
چه زمانی باید فرش را لول کنیم؟
طبیعتاً در هنگام جا به جایی فرش به مکان دیگر و یا مهمتر از آن برای انبار کردن فرش، باید آن را به نحوی بسته بندی کنیم که حمل و نقل آن آسان باشد، فضای کمتری را اشغال کند، فرش کمترین آسیب را ببیند و در دراز مدت زیبایی، کیفیت و مقاومت خود را حفظ کند.
در این زمان به ویژه اگر بناست برای طولانی مدت از فرش استفاده نشود، بهترین و بی‌رقیب ترین روش نگهداری فرش، لوله کردن فرش دستباف و ماشینی هست که علاوه بر مزیت‌های ذکر شده، از ورود حشرات بزرگ و حیوانات و جوندگانی چون موش به داخل فرش نیز جلوگیری می‌کند؛ اگر لول کردن فرش به درستی و طبق اصول آن انجام شود، باعث افزایش عمر فرش نیز می‌شود.
فرش را لوله کنیم یا تا بزنیم؟
تا زدن فرش؟ نه؛ ترجیحاً حرفش را هم نزنید مگر اینکه مجبور باشید و هیچ راهی به ویژه لول کردن فرش امکان پذیر نباشد؛ در اینصورت هم باید نکاتی را رعایت کنید که در مقاله چگونه فرش را تا بزنیم این نکات را ذکر کرده ایم.
نکاتی که هنگام لول کردن فرش باید رعایت کنید
اولین توصیه ما این هست که برای لوله کردن فرش‌ها حتما از یک یا چند نفر کمک بگیرید تا خروجی بهتری داشته باشید؛ گفتیم که اگر کار را درست انجام ندید ممکنه به فرش خسارت هم بزنید پس کار رو گروهی انجام بدید.
سپس باید از سلامت فرش و بعضی از ویژگی‌های آن مطلع شوید؛ اگر فرش دچار بید خوردگی، پوسیدگی، پارگی و غیره هست باید ابتدا آن را ترمیم و رفو کنید؛ همچنین مطمئن شوید بید و ساس و حشرات دیگر لای فرش نباشن.
تمیزی فرش در مرحله بعد قرار می‌گیرد؛ باید فرش را از هرگونه خاک و مهمتر آلودگی‌هایی چون باقی‌مانده‌ِی غذا پاک کنید چرا که هم خود این مواد به صورت مستقیم باعث آسیب رساندن به فرش و پوسیدگی آن می‌شوند و هم حشرات را جذب فرش می‌کنند؛ پس جارو برقی و نظافت و در صورت نیاز شستن فرش قبل از لوله کردن فرش جزو اصول اولیه و مهم است.
رطوبت یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند به فرش آسیب برساند و همچنین موجب بو گرفتن فرش شود؛ بنابر این مطمئن شوید قالی قبل از لوله کردن حتما خشک هست و حتی جدای از این موضوع بهتره قبل از لول کردن قالی، چند ساعتی در هوای آزاد پهن باشد.
قبل از لوله کردن فرش ماشینی و دست بافت، پشت فرش را هم تمیز کنید به ویژه اگر فرش روی سطوح موزائیکی، سیمانی، گچی و آهکی پهن شده بوده، موادی که بعد از برخورد با الیاف فرش منجر به خوردگی سطح فرش می‌شوند.
یکی از نکاتی که در رابطه با لول کردن فرش دستبافت باید به آن توجه کنید، امکان رنگ دادن فرش دستباف هست؛ این فرش‌ها چون در بافت‌شان از الیاف و رنگ‌های طبیعی استفاده شده، اگر طولانی مدت به صورت لول شده قرار بگیرند ممکن است رنگ پس داده و زیبایی فرش را از بین ببرند.
بنابراین بهتر است یک پارچه ضخیم و پهن را روی فرش پهن کرده و سپس فرش را لول کنید تا در صورت رنگ دادن فرش، به آن آسیبی وارد نشود؛ بعد از لوله کردن فرش هم بهتر است هرزگاهی فرش را باز کرده و در هوای آزاد قرار دهید.
چگونه فرش را لول کنیم؟
بعد از تمیز کردن فرش، با دست کشیدن روی آن جهت خواب آن را پیدا و با تا کردن ریشه‌های فرش به داخل، فرش را در جهت خواب آن به آرامی لوله کنید؛ حرکت را به آرامی و هماهنگ با یکدیگر انجام داده و صاف و در یک راستا لول شدن فرش را در اولویت قرار دهید، هرجا فرش کج لول شد برگردید و آن را اصلاح کنید.
دقت کنید که فشار زیادی به فرش وارد نکنید و لایه‌های فرش با شدت زیاد به یکدیگر فشرده و متراکم نشوند؛ حداقل قطر چهل سانتی‌متری برای لول کردن فرش کافیست.
ضمن اینکه باید فضای کافی برای جریان داشتن هوا در بین لایه های فرش وجود داشته باشد و هوا در مجاورت الیاف و پرزهای فرش حرکت کند تا از پوسیدگی فرش نیز جلوگیری شود بنابراین فرش را با شدت و متراکم لول نکنید؛ همچنین برای در امان ماندن از دست بیدها می‌توانید در لا به لای فرش قرص نفتالین قرار دهید.
بعد از پایان لوله کردن فرش، آن را با طناب به آرامی ببندید؛ توجه کنید که بستن محکم فرش ظاهر و فرم فرش را از بین می‌برد و به ظاهر فرش آسیب می‌رساند.
سپس فرش لوله شده را در کاور مخصوص آن قرار دهید تا از آن در برابر آسیب‌های احتمالی مراقبت کند؛ بهتر است این کاور پارچه‌ای یا نخ پنبه‌ای باشد تا هوا در آن جریان داشته باشد؛ استفاده از کاورهای پلاستیکی برای نگهداری فرش باعث عرق کردن، مرطوب شدن و در نهایت کپک و پوسیدگی فرش می‌شود. در پایان سر و ته کاور را محکم ببندید تا از ورود جوندگان و حشرات به داخل آن جلوگیری شود.
مراقبت‌های بعد از لوله کردن فرش
پس از لول کردن فرش و قرار دادن آن در محل نگهداری، از قرار دادن اجسام سنگین بر روی آن خودداری کنید.
در بازه‌های زمانی 30 تا 40 روزه، فرش را از حالت لول خارج و تار و پود آن را بررسی کنید و بگذارید هوا بخورد؛ این کار از عوامل آسیب زایی چون پوسیدگیف رطوبت و تخریب تار و پود فرش جلوگیری می‌کند.
محل نگهداری فرش لول شده
دمای محیطی که فرش را نگهداری می‌کنید باید معتدل و بدون رطوبت باشد؛ محیط گرم باعث داغ شدن فرش می‌شود و رطوبت باعث پوسیدگی آن می‌شود؛ همچنین از تابش مستقیم نور آفتاب به فرش جلوگیری کنید.
کف محل نگهداری گچی و آهکی نباشد. اگر در فرش را در محیط انبار مانند نگهداری می‌کنید بهتر است کف آن از سنگ، سرامیک یا کف‌پوش باشد و پیوسته محیط انبار را ضدعفونی کنید.
مجموعه لم آرت در کنار دوره های آنلاین و اینترنتی قالیبافی و همچنین فراهم آوردن امکان خرید ابزار قالیبافی، مجموعه مقالاتی را در قالب مطالب آموزشی فرش و قالیبافی در اختیار شما همراهان عزیز قرار می‌دهد.